PAŃSTWOWA AGENCJA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH
O NAS KONTAKT Parpa BIP Parpa ENG A A A

baner01

 

Eurobarometer 57.2
Special Eurobarometer 172

Postawy i opinie młodych ludzi z Unii Europejskiej
na temat substancji psychoaktywnych
(wybrane fragmenty)


Raport opracowany przez The European Opinion Research Group (EORG) dla the Directorate-General for Justice and Home Affairs; Październik 2002

Badania, na które powołuje się ten raport zostały przeprowadzone na zlecenie Directorate-General for Justice and Home Affairs, a zredagowane przez Press and Communication Service’s "Analysis of Public Opinion" Unit.

Badania były przeprowadzone we wszystkich krajach Unii Europejskiej, pomiędzy 27 kwietnia a 10 czerwca 2002 roku pod kontrolą Brussels-based INRA (Europe) - European Coordination Office for the European Opinion Research Group EEIG.

Oryginalnym językiem raportu jest francuski.


Wstęp

Prezentowane badania zostały przeprowadzone w 15 krajach członkowskich Unii Europejskiej między 27 kwietnia a 10 czerwca 2002 roku. Raport analizuje nastawienia i opinie młodych obywateli Unii Europejskiej w wieku 15 - 24 lata dotyczące substancji psychoaktywnych. Dotyczy następujących kwestii:

  • używania substancji psychoaktywnych w Unii Europejskiej,
  • powodów, dla których młodzi ludzie próbują tych substancji,
  • trudności w przerwaniu używania substancji psychoaktywnych,
  • konsekwencji używania substancji psychoaktywnych,
  • niebezpieczeństwa zażywania substancji psychoaktywnych,
  • źródeł informacji o tych substancjach,
  • rozwiązywania problemów związanych z używaniem substancji psychoaktywnych.

W każdym państwie członkowskim pytania kwestionariusza były zadawane reprezentatywnej, wyselekcjonowanej populacji osób w wieku 15-24 lata. Łącznie w badaniach uczestniczyło 7687 respondentów, czyli około 450 osób z każdego kraju, z wyjątkiem Niemiec (900 osób), Irlandii Północnej (200 osób) i Luxemburga (200 osób).


Doświadczenia z substancjami psychoaktywnymi

Ogólna sytuacja w Unii Europejskiej

Aby poznać opinie młodych ludzi na temat ich stosunku do substancji psychoaktywnych i problemów z nimi związanych, należy najpierw zbadać aktualną sytuację w kwestii znajomości tematu i doświadczeń osobistych z tymi substancjami.
W raporcie użyto dwóch kryteriów, które umożliwiły określenie stopnia "znajomości" tematu substancji psychoaktywnych. Pierwsze: czy dana osoba zna innych ludzi używających takie substancje, drugie: czy danej osobie oferowano substancje psychoaktywne.
Pytania o doświadczenia osobiste z substancjami psychoaktywnymi dotyczyły dwóch sytuacji: pierwsza - czy dana osoba w ogóle próbowała tych substancji, druga - czy dana osoba próbowała tych substancji w przeciągu kilku ostatnich miesięcy. Zgodnie z powszechnymi przekonaniami i obyczajami panującymi wśród młodych ludzi, pytania podzielono na pytania o canabis i inne substancje psychoaktywne - wśród nich znalazły się również alkohol i papierosy (nikotyna).

 

Tabela: Poziom stykania się z substancjami psychoaktywnymi i ich używanie w Unii Europejskiej.

Odpowiedzi

% EU 15

Znam ludzi, którzy używają canabisv

64,8

Oferowano mi już canabis

46,2

Próbowałem już canabisu

28,9

Używałem canabisu w ciągu ostatnich miesięcy

11,3

Znam ludzi, którzy używają innych (niż canabis) substancji psychoaktywnych

45,7

Oferowano mi inne niż canabis substancje psychoaktywne

26,2

Próbowałem już innych niż canabis substancji psychoaktywnych

8,8

Używałem innych niż canabis substancji psychoaktywnych w ciągu ostatnich miesięcy

2,7

Palę regularnie papierosy

36,8

Piję regularnie alkohol

25,2

Żadne z powyższych

16,0

 

Pierwszy wniosek, który nasuwa się po analizie danych to fakt, że wśród młodzieży w EU występuje duże zainteresowanie canabisem - większe niż innymi substancjami psychoaktywnymi. Poza tym można zauważyć, że więcej niż 1/3 pytanych (36,8%) twierdzi, że pali regularnie papierosy, a 1 (25,2 %) pije regularnie alkohol. Te wskaźniki nasuwają pytanie, czy młodzi ludzie palący papierosy i pijący alkohol sięgają chętniej po inne substancje psychoaktywne niż osoby niepalące i niepijące.

16 % pytanych nie pali, nie pije, nie używa i nie używało narkotyków.

Używanie substancji psychoaktywnych z perspektywy kategorii socjodemograficznych

Aby dogłębnie zanalizować problem sięgania przez młodych po substancje psychoaktywne w badaniu uwzględniono dane socjodemograficzne, tj: płeć, edukację, zawód i miejsce zamieszkania.

Tabela: Używanie canabisu i innych substancji w ciągu ostatnich miesięcy; regularne palenie papierosów i picie alkoholu (% z uwzględnieniem płci).

Płeć

Canabis

Inne narkotyki

Papierosy

Alkohol

Żadne
z wymienionych

Mężczyzna

15,2

3,3

38,8

29,5

14,5

Kobieta

7,4

2,1

34,9

20,8

17,6

EU 15

11,3

2,7

36,8

25,2

16,0


Można zauważyć, że używanie canabisu jest dwa razy większe wśród chłopców niż wśród dziewcząt. Różnica ta jest większa niż w przypadku innych substancji psychoaktywnych.
Różnice w piciu alkoholu i paleniu papierosów między płciami są o wiele mniejsze.

Tabela: Używanie canabisu i innych substancji w ciągu ostatnich miesięcy; regularne palenie papierosów i picie alkoholu (% z uwzględnieniem poziomu edukacji).

Poziom edukacji

Canabis

Inne narkotyki

Papierosy

Alkohol

Żadne
z wymienionych

Do 15 r.ż.

12,5

5,8

46,6

28,7

14,6

16-19 r.ż.

12,4

3,4

48,8

30,2

13,7

Powyżej 20 r.ż.

10,8

2,1

38,7

23,9

13,0

EU 15

11,3

2,7

36,8

25,2

16,0

Wiek, w którym kończy się edukacja obowiązkowa jest tutaj istotnym kryterium. W przypadku canabisu i innych narkotyków są one w mniejszym stopniu używane po okresie obowiązkowej edukacji. Picie alkoholu i palenie papierosów zmniejsza się po 20 roku życia.

Osoby, których edukacji jest krótsza, są bardziej narażone na niebezpieczeństwo sięgnięcia po narkotyki i na picie alkoholu i palenie papierosów.

Tabela: Używanie canabisu i innych substancji w ciągu kilku ostatnich miesięcy; regularne picie alkoholu i palenie papierosów (% w zależności od zawodu, zajęcia).

Zawód/zajęcie

Canabis

Inne narkotyki

Papierosy

Alkohol

Żadne
z wymienionych

Własna działalność
(147 osób)

14,2

5,0

40,7

24,3

11,5

Menadżerowie
(159 osób)

23,3

6,0

39,6

38,2

14,0

Urzędnicy
(624 osoby)

6,4

2,6

45,3

26,0

13,6

Pracownicy fizyczni
(1604 osoby)

12,9

3,7

47,6

30,7

13,2

Pracujący w domu
(294 osób)

8,3

4,3

50,7

25,4

16,3

Bezrobotni
(475 osób)

15,6

3,2

47,5

26,9

13,8

Studenci(4377 osób)

10,7

1,9

29,4

22,4

17,8

EU 15

11,3

2,7

36,8

25,2

16,0

Jak widać z tabeli menadżerowie to grupa najczęściej używająca canabisu, innych narkotyków i alkoholu.
Wyjaśnienia tego zjawiska należy upatrywać w zbadaniu zależności między stresem zawodowym a możliwościami finansowymi danej osoby. Prawdopodobnie mogłoby to wyjaśnić używanie narkotyków, ale niekoniecznie alkoholu i papierosów.

Tabela: Używanie canabisu, innych substancji w ciągu kilku ostatnich miesięcy; regularne picie alkoholu i palenie papierosów (% w zależności miejsca zamieszkania).

Miejsce zamieszkania

Canabis

Inne narkotyki

Papierosy

Alkohol

Żadne
z wymienionych

Obszar wiejski

10,3

1,6

37,0

23,9

17,8

Małe/średnie miasto

10,9

2,8

35,9

23,3

15,1

Duże miasto

12,5

3,4

37,7

28,2

16,0

Nie umiem nazwać

19,5

3,5

43,7

46,6

9,0

EU 15

11,3

2,7

36,8

25,2

16,0


Pierwsza ważna prawidłowość, która jest widoczna, to ta, że pewna część respondentów nie umie zdefiniować swojego miejsca zamieszkania - nie potrafi zakwalifikować siebie do żadnej wymienionej kategorii w kwestionariuszu. Być może wynika to z faktu, że wiele osób mieszka na przedmieściach miast, prawie w rejonach wiejskich.
Najwięcej substancji psychoaktywnych używa się w dużych miastach. Miejsce zamieszkania najmniej różnicuje spożycie alkoholu, canabisu i palenie papierosów. Znacząco jednak różnicuje konsumpcję innych narkotyków: od 1,6 % w rejonach wiejskich do 3,4 % w dużych miastach.

Stopień niebezpieczeństwa związany z zażywaniem różnych substancji psychoaktywnych

Informacje na temat tego, jak pytane osoby oceniają substancje psychoaktywne, jaki stopień niebezpieczeństwa im przypisują, mogą być pomocne w pogłębianiu wiedzy młodych Europejczyków na temat substancji psychoaktywnych i niebezpieczeństw, jakie niesie za sobą ich używanie.

Ocena niebezpieczeństwa zażywania różnych substancji w Unii Europejskiej

Tabela: Stopień niebezpieczeństwa przypisywany substancjom psychoaktywnym.

Substancja

Miara niebezpieczeństwa

Bardzo niebezpieczna

Dość niebezpieczna

Nie bardzo niebezpieczna

W ogóle nie niebezpieczna

DK (nie wiem)

1. Heroina

88.8

8.8

0.7

0.1

1.7

2. Kokaina

74.0

20.8

3.0

0.2

2.0

3. Crack

73.4

16.6

2.5

0.3

7.2

4. LSD

65.2

23.3

2.7

0.1

8.6

5. Ecstasy

63.5

28.7

4.7

0.1

3.1

6. Morfina

60.8

26.2

6.2

0.7

6.0

7. Kleje i rozpuszczalniki

47.0

32.4

11.3

1.1

8.1

8. Amfetamina

40.9

37.5

9.3

1.0

11.4

9. Sterydy

32.8

40.1

16.6

1.6

8.9

10. Canabis

20.6

27.0

36.6

11.5

4.3

11. Nikotyna

12.4

35.7

41.3

9.6

1.1

12. Alkohol

12.9

34.9

43.4

7.4

1.1

Rezultaty badań wskazują na szczególną rolę canbisu wśród narkotyków. Oprócz alkoholu i nikotyny jest on uznany za najmniej niebezpieczną substancję spośród wymienionych na liście.

Interesujące byłoby zbadanie, czy istnieje korelacja między oceną przypisywaną każdej substancji a tym, która substancja jest aktualnie używana przez badanego. Innymi słowy, czy nie jest tak, że im bardziej znana substancja, tym mniejsze niebezpieczeństwo jest jej przypisywane. Badanie nie odpowiada na to pytanie.

2014 PARPA - Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych -  Polityka Plików Cookie