Kobiety są coraz bardziej świadome, ze picie alkoholu podczas ciąży może spowodować poronienie lub uszkodzić mózg dziecka, powodując nawet ciężkie i nieodwracalne schorzenia. Niestety coraz więcej kobiet z wyższym wykształceniem sięga po alkohol.
Kiedy rok temu PARPA rozpoczynała kampanię Ciąża bez alkoholu, sytuacja wyglądała następująco:
Wyniki badania przeprowadzonego przez PBS na zlecenie PARPA w 2005 r. *
Ø Co trzecia kobieta (33%) w wieku prokreacyjnym (18-40 lat) piła alkohol
w czasie ciąży. Mimo że zdecydowana większość badanych (88%) była zdania, iż nawet niewielka ilość alkoholu wypitego przez kobietę w ciąży może mieć negatywny wpływ na zdrowie jej dziecka.
Ø Niemal dwie trzecie kobiet w ciąży nie było ostrzeganych przez lekarzy przed negatywnymi konsekwencjami picia alkoholu w czasie ciąży.
Ø Kobiety, które w trakcie ciąży nie spożywały alkoholu, w większości (93%) uznawały, że picie alkoholu w czasie ciąży jest szkodliwe dla dziecka, podczas gdy w grupie kobiet, którym zdarzało się spożywać alkohol, gdy były w ciąży, pogląd ten podzielała niewiele ponad połowa (53%).
* Badanie przeprowadzono przez PBS w czerwcu i lipcu 2005 na reprezentatywnej próbie 1038 Polaków
Wyniki badania przeprowadzonego przez Ipsos na zlecenie Fundacji „Rodzić po Ludzku” w 2005 r. **
Ø Polacy są przekonani o szkodliwym wpływie alkoholu na kobiety w ciąży. Jednocześnie znajomi, media i lekarze informują, iż spożywanie niewielkich ilości czerwonego wina ma dobroczynny wpływ na przyszłe matki - wynikało z sondażu Ipsos, zrealizowanego w marcu 2005. na zlecenie Fundacji Rodzić po Ludzku.
Ø Niemal jedna trzecia (31,7 proc) badanych przez Ipsos Polaków spotkała się z opinią, iż kobieta w ciąży powinna spożywać regularnie niewielkie ilości czerwonego wina. Ankietowani na pytanie, gdzie spotkali się z twierdzeniem, iż picie małych ilości czerwonego wina jest wpływa korzystnie na kobiety w ciąży, w aż 16% przypadków wskazywali na lekarza.
Ø Biorąc pod uwagę stopień świadomości Polaków w kwestii szkodliwego wpływu alkoholu na ciążę, musi zastanawiać fakt, iż jedna trzecia ankietowanych kobiet (33,5 proc), które urodziły jedno, lub więcej dzieci, przyznaje się do spożywania niewielkich ilości trunków. Pocieszające jest jednak to, iż prawie dwie trzecie (62,9 proc) spośród badanych Polek pozostawało w tym czasie w całkowitej abstynencji.
** Badanie przeprowadzono pomiędzy 5 a 9 marca 2005 roku na reprezentatywnej losowo-kwotowej próbie 1000 Polaków w wieku 15 i więcej lat. Statystyczny błąd oszacowań dla tej liczebności pozostaje nie większy niż (+/-) 3,2% na poziomie ufności 0,95.
Co się zmieniło w świadomości Polaków od 2005 r.?
Ø Świadomość zagrożeń wynikających ze spożywania alkoholu przez kobiety w ciąży dla zdrowia ich dziecka wzrasta. Jest to prawdopodobnie zasługa prowadzonej przez PARPA w 2007 roku kampanii edukacyjnej. Porównanie wyników badań z 2008 i 2005 roku ukazuje również pożądaną zmianę zachowań: w grupie kobiet, które kiedykolwiek były w ciąży (79% wszystkich kobiet) spożywanie alkoholu w tym okresie deklaruje 12% , podczas gdy w 2005 roku takich kobiet było 16,5%.
Ø W czasie ciąży alkohol najczęściej piły kobiety młodsze, będące obecnie w wieku 18-40 lat (19%), z wyższym wykształceniem (33%) oraz kobiety, które deklarują spożywanie ponad 6 l czystego alkoholu rocznie (57%). Niepokoić powinien fakt, że 1/3 kobiet z wyższym wykształceniem, będących kiedykolwiek w ciąży, potwierdza spożywanie w tym czasie alkoholu i że odsetek tych kobiet w porównaniu z 2005 rokiem wzrósł niemal dwukrotnie (z 17,8%).
Ø Kobiety pijące alkohol w czasie ciąży, potwierdziły, w pojedynczych przypadkach, że były do tego zachęcane przez lekarza, kogoś z rodziny, koleżankę, kolegę, kogoś znajomego. W porównaniu do badania z 2005 roku znacząco zmalał odsetek kobiet twierdzących, że ktoś je zachęcał do picia alkoholu w czasie ciąży. W poprzednim badaniu znaczącą grupą zachęcającą kobiety w ciąży do picia alkoholu byli koledzy, znajomi oraz ktoś z rodziny.
Ø Zdecydowana większość (95%) wszystkich ankietowanych (87% w 2005 roku) zgodziło się ze stwierdzeniem, że picie nawet niewielkich ilości alkoholu przez kobiety w ciąży może mieć negatywny wpływ na zdrowie ich dzieci.
Ø Częściej niż co czwarta kobieta (28%) będąca kiedykolwiek w ciąży stwierdziła, że była przestrzegana przez lekarza przed piciem jakichkolwiek napojów alkoholowych. W porównaniu z rokiem 2005 nastąpiła wyraźna poprawa w tym zakresie (z 19%). Jednocześnie znacząco zmalała grupa kobiet , które nie pamiętały, czy były przestrzegane przez lekarza przed piciem alkoholu w czasie ciąży, czy też nie.
Ø (2008) Ponad 58% badanych spotkało się w ciągu ostatniego roku z informacją o szkodliwości picia alkoholu przez kobiety w ciąży dla zdrowia ich dzieci.
Ø (2008) Najczęściej wskazywanym źródłem informacji o szkodliwości picia alkoholu przez kobiety w ciąży dla zdrowia ich dzieci była telewizja (46%). W dalszej kolejności wskazywano na prasę (19%) oraz radio (13%). Wśród innych źródeł informacji na ten temat wskazywano plakaty, ulotki, informacje od pracowników służby zdrowia oraz Internet.
Ø Blisko 15% (w 2005 roku - 12%) badanych widziało kobietę w ciąży spożywającą alkohol. W większości tych przypadków (62%) kobieta ciężarna piła piwo (w 2005 roku – 63%), ponad jedna czwarta (27%) świadków dostrzegła kobietę pijącą wódkę lub inny napój spirytusowy (w 2005 – 29%), a co piąty z nich widział kobietę w ciąży pijącą wino (w 2005 – 29%). Świadkowie spożywania napojów alkoholowych przez kobiety w ciąży kreślą zatem nieco inny obraz picia alkoholu przez przyszłe matki. Kobiety pijące alkohol w czasie ciąży deklarują, że piją przede wszystkim wino, bardzo rzadko zaś napoje spirytusowe. Świadkowie picia alkoholu przez kobiety ciężarne twierdzą zaś, że najczęściej pitym przez nie alkoholem było piwo, a najrzadziej zaś – wino.
Badania światowe (wybór)
Ø Badania przeprowadzone w Czechach wskazują, że 3/4 kobiet w Czechach pije alkohol. 1/3 z nich kontynuuje picie alkoholu podczas pierwszych trzech miesięcy ciąży, a 16% pije nawet do 6 miesiąca.
Ø W Niemczech co roku rodzi się około 2200 dzieci z FAS. Dodatkowo liczbę dzieci z niepełnoobjawowym FAS, m.in. takich, które nie posiadają anomalii fizycznych ale które są opóźnione umysłowo i u których występują zaburzenia zachowania szacuje się rokrocznie na 10 000 – 15 000.
Ø We Francji i Anglii ponad 6 000 dzieci przychodzących na świat każdego roku cierpi z powodu wad fizycznych i szkód psychicznych spowodowanych przez to, że będąc w łonie matki, chcąc nie chcąc, były one biernymi konsumentami alkoholu.
Ø Co roku w USA rodzi się 5 000 dzieci z FAS, dziesięć razy więcej rodzi się z „lżejszymi” formami uszkodzeń spowodowanych przez picie matek w czasie ciąży. FAS występuje częściej niż zespół Downa i jest wiodącą przyczyną chorób umysłowych.
Źródło:(Kukla i współprac., 1999).
Źródło: http://fasalcoholembryopathie.freeservers.com
Źródło: http://www.fasaware.co.uk/news.php
Źródło: http://www.fas.edu.pl